Нүүдэлчин соёл иргэншлийн өв тээгч малчин түмний гавьяа зүтгэлийг ярвал далай. Үеэс үед мал малчин хоёрын буянаар Монголчууд даарахгүй, өлсөхгүй явж өдий хүрчээ. Харин хотжоод хэдхэн жил бололгүй үр хүүхэд нь хүрээнийхэнтэй нийлчхээд мах, цагаан идээгээ хэтэрхий үнэтэй зарлаа гэж чарлацгаадаг болж. Үнэндээ зах зээлийн нийгэмд шүд зуун тэсэж буй ганц хөөрхийлөлтэй салбар нь яах ч аргагүй хөдөө аж ахуй. Жил бүр өсөж төчнөөн сая төгрөгийн урамшуулал авах нь байтугай нийгмийн даатгалын шимтгэлээ төлж чадахгүйд хүрч байгаа малчдыг дамын наймаагаар дарлан мөлжигч гэх нэршлийг зүүлгэж болмоор доншуур ченжүүдтэй зүйрлэшгүй.

Уг нь төр шиг төртэй бол нэг л ухас хийгээд хөдөө аж ахуй, бэлчээрийн малаа дэлхийн брэнд болгож үйлдвэржилт бүтээн байгуулалт, стандартжуулалтыг мөрдөн жишиг тогтоож тал талдаа эдийн засгийн боломжийг ашиглаж үр өгөөжтэй байх сан.

Гэвч төд үүрлэн нүүрс алт зэс ухаж гадагш зөөж заримдаа үүрнээсээ цухуйхдаа зудад нэрвэгдэж буй хөөрхий малчдыг сандаргаж хэлэн одон тэмдэг, хоосон хувин худлаа алдар нэрийг улаан туузан дээр бичиж зүүлгэж элдэв бичлэг, зураг авхуулж сонгуулийн шоуны хэрэгсэл болгон малчдыг ашиглахаасаа огтхон ч ичсэнгүй.

Төр зайдагнагчдын эдгээр ичгүүргүй үйлдэл энэ жил улам гаарч мөрөөрөө амь зууж буй малчдыг бодлогоор дэмжээгүй дээ ичингүйрч болдог сон бол бүгдийг нь аварга болгочихоор байгаа даа.

Д.ЭНХБАТ